Melanoom (een afkorting van maligne melanoom waarbij maligne de betekenis kwaadaardig heeft) is een bepaalde vorm van huidkanker welke van melaninebevattende pigmentcellen oftewel van melanocyten uitgaat. Een melanoom kan uit een goedaardige moedervlek (naevi naevocellularis) ontstaan, al is de kans daarop per moedervlek zeer gering. Daarnaast kan een melanoom uit onrustige (dysplastische of atypische) moedervlekken of spontaan uit normale huid ontstaan waar van tevoren geen moedervlek opgemerkt was. Een melanoom kan zelfs in de ogen ontstaan.
Goedaardige moedervlekjes zijn enigszins verheven of vlakke, zwarte of bruine vlekjes welke qua vorm, grootte en kleur kunnen verschillen. De pigmentatie en de vorm zijn in alle gevallen regelmatig, in tegenstelling tot een onrustige moedervlek, welke diverse tinten van bruin tot zwart en in bepaalde gevallen zelfs een roodachtige verkleuring kan laten zien. Zodra een onrustige of een gewone moedervlek in grootte toeneemt, van kleur, kleursamenstelling of van vorm verandert, gaat jeuken, steken of pijn gaat doen, korstjes gaat vormen of gaat bloeden wordt geadviseerd een arts te consulteren.
Een melanoom heeft vaak een grilliger vorm dan een moedervlek en is meer asymmetrisch en de pigmentatie is dikwijls niet regelmatig. Behalve de kleuren bruin en zwart kunnen eveneens rood, blauw, paars, grijs en wit voorkomen. Na enige tijd gaat een melanoom een beetje boven de huid uitsteken en nemen deze in grootte toe. De totale dikte van een melanoom (Breslow-dikte) is één van de meest belangrijke voorspellende kenmerken van de overlevingskansen van patiënten met een melanoom. Het melanoom wordt in alleg gevallen operatief verwijderd.