Pigmentvlekken worden ook ouderdomsvlekken genoemd. Deze benaming is misleidend. Deze pigmentvlekken ontstaan immers door de zon. Dat men er op latere leeftijd last van krijgt heeft te maken met het feit dat de huid dan inmiddels heeft bloot gestaan aan meer zonuren. Eenvoudig gezegd worden pigmentvlekken gevormd doordat pigmentcellen, onder invloed van zon, lokaal te veel pigment aanmaken.
De UV-stralen zetten de pigmentcellen (melanocyten) aan tot de aanmaak van pigment (melanine). Dit proces kan verstoord raken door onder andere hormonale invloeden (zoals de overgang, de anticonceptiepil of een zwangerschap), het slikken van bepaalde medicatie, stress, een huidtrauma (acne, littekens, wondjes) of lichtgevoelige (fotosensibele) crèmes. Er zijn dus verschillende oorzaken die het pigment kunnen ontregelen waardoor er lokale pigmentvlekken ontstaan.
In principe kan elk mens pigmentvlekken krijgen. Mensen met een lichte huid lopen echter een extra risico. Een (in de kinderjaren) dikwijls verbrande huid kan op latere leeftijd sneller verstoringen in het pigment veroorzaken. Dat komt doordat deze zonneschade in de huid op wordt geslagen. Eveneens zijn vrouwen gevoeliger voor deze pigmentvlekjes dan mannen. Dit is te verklaren doordat overmatige pigmentvorming kan ontstaan door veranderingen in de hormoonhuishouding.
Mensen met een donkere, negroïde huid kunnen eveneens gevoelig zijn voor pigmentvlekken. Deze zijn niet erfelijk overdraagbaar en gewone pigmentvlekken zijn, behalve in een aantal gevallen ontsierend, verder niet gevaarlijk.. Op het moment dat de vlekjes van grootte of kleur veranderen (naar donkerbruin of zelfs bijna zwart) gaan ze zonder aanleiding open of gaan ze jeuken dan moet men naar de huisarts gaan.